De grote finale: Istanbul

Zondag 26 mei 2013
Het wachten op de boot duurt ons lang. Omboeken levert een boete op, dus wachten we braaf tot 15:00 uur. Intussen werk ik aan het verslag. Helaas is er geen internetverbinding om het te plaatsen.
We draaien vanaf onze plek regelrecht de inrit naar de boot in. Met een spiegel aan een stok wordt de onderkant van de camper bekeken en dan mogen we in de rij. De overtocht duurt vijf kwartier en langzaam komt de stad in zicht. De Blauwe Moskee toornt er groots bovenuit. De schrik slaat me om het hart als ik inzoom op de Radartoren waar we de camper gaan parkeren. De hele kade staat vol met auto’s. De weg naar de parkeerplaats is opvallend rustig. Als we na 1,9 km. de Radartoren naderen, staat het blauw van de rook. Heel Istanbul lijkt zich met familie genesteld te hebben op het grasveld onder de bomen met het uitzicht op de Bosporus en is aan het grillen. Op de parkeerplaats zijn twee plekken vrij tussen personenauto’s. Zonder aarzelen, kiezen we er een uit, allang blij dat we de camper kwijt kunnen. De parkeerwacht gebaart dat vanavond alles weg is en dat we dan een goede plek kunnen kiezen. Intussen zijn we verbijsterd over de drukte en later over het vuil dat de menigte achterlaat. Sommigen hebben het afval verzameld en in zakken rondom de bomen gezet. Anderen laten het gewoon liggen. Om 23:00 uur zijn de meeste mensen vertrokken en verzetten we de camper naar een betere plek. We zijn in het gezelschap van drie andere campers, een landrover, de Radartoren, de Blauwe Moskee en een verzameling zwerfhonden.
(Route: Ido feribot Yalova-Yenikapi)
(Weer: 9)

Maandag 27 mei 2013
We staan op een betaalde parkeerplaats, die 24 uur per dag geopend is. Tot laat in de nacht rijden mensen de parkeergelegenheid op om een poosje aan de Bosporus te vertoeven en te kijken naar de verlichte vissersbootjes die langs tuffen. De dreunende bassen van muziek dringen onze slaapplaats binnen, maar we hebben dit over voor de unieke plek waarop we staan.
Het is een rare gewaarwording om de parkeerplaats nu geheel verlaten te zien. Alleen de campers en de landrover staan er nog. De meeste vuilnis van het grilfestijn gister is opgehaald.
Na het ontbijt is ons eerste gang naar het toeristenbureau om informatie in te winnen over de museumkaart en Istanbulkaart. We vinden een opening in de grote muur, die de stad omgeeft en het is een flinke klim naar het plein waaraan de Blauwe Moskee staat. We kunnen de verleiding niet weerstaan om alvast wat plaatjes te schieten maar dwingen ons dan naar het informatiepunt. De museumkaart kost 72 TL, is drie dagen geldig en geeft toegang tot 8 musea. We schatten in dat het voor ons rendabel is en zullen hem morgen kopen bij Haghia Sophia. De Istanbulkaart kunnen we gebruiken in de tram, de Metro, de trein en bij sommige bootverbindingen. Bij de kiosk waar we de kaart uiteindelijk voor 7 TL kopen en opwaarderen voor 43 TL, krijgen we uitgebreide en zeer nuttige informatie van een hulpvaardige Duits sprekende Turk. In de eerste boekenwinkel die we überhaupt in Turkije tegenkomen, ligt tot onze verbazing De Kleine Prins zomaar in de etalage. Uiteraard verdwijnt een exemplaar voor Imke in onze rugzak. De Grote Bazaar is nabij. Het is een doolhof van overdekte straatjes vol met winkels en verkopers die je voortdurend aanspreken. Soms is het vermakelijk en soms irritant. Ook de straten om de bazaar heen zijn volgepakt met winkels en mensen. De Kruidenbazaar ligt tussen de Grote Bazaar en de Gouden Hoorn in. Oorspronkelijk werden hier alleen kruiden verkocht, maar inmiddels is de koopwaar uitgebreid. Jan scoort een kilo vier seizoenen peperkorrels. De mooie warme kleuren van de kruiden leveren mooie plaatjes op. We komen uit op Eminonu, een groot plein met uitzicht op de Gouden Hoorn, de Galatabrug, de Nieuwe Moskee, de Suleymaniye Moskee en de Rustem Pasamoskee en een enorme mensenmassa. Vanaf een bankje in de schaduw van bomen, bekijken we het uitgebreid. Het lijkt wel of we de enige zijn die de honderden vogels in de bomen opmerken, die letterlijk schijt hebben aan de mensen die eronder zitten. Wij zoeken een veilig heenkomen.
Een klim brengt ons naar de Suleymaniye Moskee. De uitbundige buitenkant herbergt een sober interieur. De moskee werd gebouwd tussen 1550 en 1557 door de architect Sinan. De tombe van Suleyman is wegens restauratiewerkzaamheden helaas niet open voor bezoekers. Onze afdaling via steile winkelstraatjes leidt langs de wat verborgen ingang van de Rustem Pasamoskee. Ook deze moskee is van de hand van Sinan en werd gebouwd voor de schoonzoon van Suleyman. Bijna het hele interieur is bedekt met Izniktegels in verschillende patronen. Ons spreekt deze intieme moskee veel meer aan. De laatste moskee die we vandaag bezoeken, is de Nieuwe Moskee. Ook hier treffen we de Izniktegels aan en mooi beschilderde koepels. Moe maar voldaan keren we terug naar de camper. Op de parkeerplaats is het druk. Het mooie weer trekt ook vanavond mensen naar de waterkant om te relaxen en op de meegebrachte barbecues wat vlees te grillen.
(Weer: 7)

Dinsdag 28 mei 2013
Soms voel ik me net een slavendrijver. Al om 8:45 uur sleep ik Jan mee naar de Haghia Sophia, waar we ondanks het vroege uur aansluiten in een lange rij voor het loket voor aanschaf van de museumkaart. Toch valt de wachttijd mee. Na aankoop van de kaart mogen we direct door naar de ingang. Mensen die al een kaart hebben, staan in een rij waarvan we het eind niet eens kunnen zien. We gebruiken de Capitoolgids als leidraad voor het bezoek. Voor ons voldoende informatie, meer onthouden we toch niet. Na de verovering van Istanbul in 1453 werd de kerk verbouwd tot moskee. We zien de Mihrab (nis die de richting van Mekka aangeeft), de minbar (preekstoel), de loge van de sultan, prachtige Byzantijnse mozaïeken en de opvallende gekalligrafeerde houten medaillons. Bijzonder vinden we de opengewerkte kapitelen. We dwalen door de donkere kerk en gaan tenslotte naar de galerij waar we beter zicht hebben op de mozaïeken van Moeder met het Kind en aartsengel Gabriel, uit de negende eeuw. Helaas wordt de linkerzijde van de kerk ontsierd door steigers. Als we buiten komen, zijn de wachtrijen aanmerkelijk gegroeid. De een na de andere verkoper tracht ons over te halen tot een boottocht op de Bosporus. Het past vandaag niet in ons straatje.
Bij karretjes worden gepofte maiskolven en - kastanjes verkocht. Zoete kransen op dienbladen, hoog opgetast, worden luidkeels aanbevolen. Een enkeling draagt het dienblad op zijn hoofd of manoeuvreert door het verkeer en tracht de automobilist te verleiden. Jan laat zich een maiskolf goed smaken.
Een bijzondere attractie in de omgeving van het Sultanahmetplein is de Byzantijnse Basilicacisterne. Het ondergrondse waterreservoir werd aangelegd in 532. De pilaren zijn mooi uitgelicht en er zwemmen dikke karpers rond. Twee pilaren rusten op sokkels van Medusahoofden. Na dit koele intermezzo wordt het tijd voor de Blauwe Moskee. Voor we binnen mogen, wordt Jan in een rok gewikkeld. De sjaal om mijn hoofd is hier niet voldoende, ook mijn armen moeten worden bedekt. Dit hebben we bij geen andere moskee meegemaakt. In het bezoekersdeel van de moskee is het tapijt afgedekt met plastic en de lichtkransen hangen met duizenden draadjes aan het hoge plafond. Hoewel de moskee mooi betegeld is en de plafonds kunstig beschilderd, maakt hij op ons de minste indruk. Het programma rond het Sultanahmetplein is afgewerkt en we hebben nog tijd voor iets van lichte inspanning. We nemen de tram naar Karakoy en daarna de metro naar Tunel. Een ouderwetse trammetje rijdt door de Europees aandoende Istiklal Caddesi. Er heerst hier een opvallend andere sfeer. Vroeger was dit de wijk voor de buitenlanders. We gluren binnen bij de sfeerloze Antoniuskerk en lopen door tot de Cicek Pasaji. Bij elk restaurant tracht de ober ons te overreden om er plaats te nemen. Op onduidelijke gronden kiezen we er voor één. De tomatendip, calamari, salade en sis kebab laten we ons goed smaken. Op de terugweg kijken we nog even bij het Pera Palas Hotel, dat ooit speciaal gebouwd werd voor reizigers van de Oriënt Express. In omgekeerde volgorde maken we deels gebruik van het openbaar vervoer en deels van de benenwagen en zijn om half zeven terug bij de Radartoren en de camper.
(Weer: 9)

Woensdag 29 mei 2013
We hebben goed opgelet hoe de Turken zich in het verkeer bewegen, elke gaatje van een paar centimeter wordt benut. Deze techniek passen we vandaag toe bij de entree van topattractie nr. 1, het Topkapipaleis, waar 400 jaar sultans en de vrouwen van de harem woonden. Eenmaal binnen de poorten haasten we ons naar de Harem, de vertrekken van de vrouwen en concubines van de sultan. Het ongelooflijke gebeurt: lange tijd zijn we er nagenoeg alleen en kunnen we uitgebreid genieten van de prachtige vertrekken. Ook hier zien we de Izniktegels terug in mooie kleuren en motieven. Kastdeuren ingelegd met parelmoer, bijzondere schoorsteenmantels en schitterende ramen. De concubines waren in deze omgeving duidelijk het slechtst af. De rijkste vertrekken vielen ten deel aan de sultan zelf, zijn moeder en de favoriete vrouwen. Een harem kon wel bestaan uit 1.000 vrouwen.
In het paleis neemt de drukte toe. Lange rijen staan er bij de Privyzaal en de schatkamers. In de Privyzaal liggen enkele van de heiligste relieken van de Islam. We verwonderen ons erover hoe mensen zich minutenlang opgewonden in allerlei bochten bewegen om een glimp op de vangen van een haar of een tand van de profeet Mohammed, verborgen in een kokertje. We schuifelen onaangedaan mee in de stoet. De schatkamers bevatten mooie voorwerpen, maar ook hier voelen we enig ongeduld. Bezoekers met een audioset staan bij elke vitrine de tekst af te luisteren en om nou een kwartier te wachten om een blik te werpen op een dolk..We bekijken de verschillende paviljoens en drinken koffie in het cafetaria dat terrassen heeft met het uitzicht op de Gouden Hoorn en de Bosporus. We brengen een halve dag door in het paleis en wandelen dan langs het Archeologisch Museum, door Gulhanepark naar de tramhalte. De tram brengt ons naar Karakoy. Via de Galatabrug met op de onderste verdieping cafés en restaurantjes lopen we terug naar Eminonu. We hebben zicht op de Gouden Hoorn, de grootste natuurlijke haven ter wereld. Met behulp van een Turks echtpaar vinden we de bus naar Onze-Heiland-in-Chorakerk. Als we hem eindelijk vinden, blijkt hij helaas gesloten.
(Weer: 7)

Donderdag 30 mei 2013
Opnieuw leggen we het traject af naar Onze-Heiland-in-Chorakerk. Als volleerd inwoners van Istanbul wachten we op de juiste bus, stappen uit bij de goede halte en vinden feilloos de straat terug waaraan de kleine kerk staat. De kerk heeft adembenemende Byzantijnse mozaïeken en fresco’s die o.a. verhalen over het leven van Maria en Christus. We herkennen zoal de aanmelding voor de volkstelling, Maria en Jozef met de baby, Maria bevallend en stervend en Metochites die de kerk aan Christus schenkt.
Als we op de terugweg in de bus de Istanbulkaart scannen, kleurt het tot mijn verbazing rood in de display. De buschauffeur voorkomt dat ik het opnieuw probeer en wuift ons ongeduldig naar achter. Kennelijk is ons tegoed op, maar we mogen wel mee. Bij de Galatabrug kopen we kaarten bij de SH feri voor een tocht van 2 uur over de Bosporus, onze laatste activiteit in Istanbul. De veerboot stopt alleen in Ortakoy en vaart tot aan Yenikoy en keert dan terug. We passeren onder andere het fort van Europa, het Dolmabahce paleis en de Bosporusbrug. Bij Burgerturk, de broer van de King eten we een broodje met frites en doen waarvoor we eigenlijk komen: het plaatsen van een verslag. Over het wandelpad langs Bosporus wandelen we terug naar de camper.
Om half tien liggen we in bed. Komende nacht verlaten we deze wereldstad.
(Weer: 7)